Home - Koninklijk Apeldoorn - Buitenmuseum Apeldoorn

Welkom bij het Buitenmuseum! In de binnenstad van Apeldoorn vind je jaarlijks een Buitenmuseum dat vertelt over een onderwerp die de historische identiteit van de stad raakt.

Dit jaar presenteren we het Buitenmuseum ‘Koninklijk Apeldoorn’. Van Stadhouder Willem III, die Paleis het Loo liet bouwen tot Koningin Wilhelmina, voor wie de Veluwe haar ‘Gelders thuis’ was — Apeldoorn heeft een bijzondere band met het Koninklijk huis. In 2022 wordt die connectie in het centrum van Apeldoorn tot leven gebracht met de audiotour: ‘Royals in Apeldoorn’.

19 februari 1878

Praalwagen van de Koninklijke Hogere Burgerschool (KHBS) Prins Hendrik der Nederlanden (nu de Koninklijke Scholengemeenschap). Deze praalwagen reed mee in de grote optocht die op 19 februari 1878 door Apeldoorn en langs Paleis Het Loo reed ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van Koning Willem III. De KHBS was in 1877 mede dankzij Willem III opgericht.

Bron: CODA Archief
30 september 1898

Aankomst koningin Wilhelmina en haar moeder koningin Emma in Apeldoorn, ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Enkele weken na haar inhuldiging op 6 september 1898, keert Wilhelmina als koningin van Nederland terug in Apeldoorn. De koninklijke familie reisde regelmatig met de trein. In 1912 werd daarom op station Apeldoorn een koninklijke wachtkamer ingericht.

Bron: CODA Archief
30 september 1898

Toen Wilhelmina na haar inhuldiging als vorstin op 30 september 1898 terugkeerde in Apeldoorn, was de stad door de bewoners voorzien van tientallen erebogen, de een nog indrukwekkender dan de ander.

Bron: CODA Archief, J.C. Reesink
1901

De Koninklijke Scherpschutters en de Stedelijke Harmonie opgesteld op het marktplein, ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik in 1901. Op de voorgrond de twee hoornblazers en de twee tamboers van het Corps. Rechts naast de stedelijke Harmonie de heer Ederlé. Geheel rechts vooraan, met getrokken sabel, de heren Hugenholtz en Bas Backer.

Bron: CODA Archief
1901

In 1901 trad koningin Wilhelmina in het huwelijk met prins Hendrik, hertog van Mecklenburg-Schwerin. In Apeldoorn werden bij die gelegenheid allerlei festiviteiten georganiseerd, onder andere een optocht. Deze praalwagen was van de Spainkbos-buurt en is gefotografeerd bij de ingang van de voormalige openbare begraafplaats op de hoek van de Soerenseweg en de Loolaan, daar waar nu Orpheus is.

Bron: CODA Archief
7 februari 1901

Erepoort op de Hoofdstraat – toen nog Dorpstraat – ter hoogte van de kruising met de Deventerstaraat en Korenstraat. Deze boog werd opgericht ter ere van het huwelijk van koningin Wilhelmina en prins Hendrik op 7 februari 1901.

Bron: CODA Archief
9 maart 1901

Onthulling van De Naald door koningin Wilhelmina op 9 maart 1901. Deze gedenkzuil werd ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik door de Apeldoornse burgerij aan het bruidspaar geschonken. De foto is genomen vanaf het ‘Kleine Loo’ in de richting van de Grote Kerk.

Bron: CODA Archief, E.A. Kerkmeijer
9 november 1922

Van de informele bezoekjes aan Apeldoorn, die de Oranjes vanuit Paleis Het Loo regelmatig brachten aan de Apeldoornse binnenstad, zijn nauwelijks foto’s. Ook in die tijd werd de publiciteit van het hof al met zorg geregisseerd. Op deze foto uit 1922 is prinses Juliana, op dat moment dertien jaar oud, ‘betrapt’ terwijl zij in gezelschap van een hofdame aan het winkelen is in de Hoofdstraat.

Bron: CODA Archief
1923

Ter gelegenheid van de viering van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina In 1923, werd een aantal belangrijke bouwwerken in Apeldoorn feestelijk verlicht. Het Apeldoornse raadhuis was vanzelfsprekend een van die gebouwen.

Bron: CODA Archief
19-20 augustus 1925

In augustus 1925 was Park Berg en Bos het toneel van de Nationale Landbouwtentoonstelling. Op de voorgrond koningin Wilhelmina in gesprek met de heren Bakhuyzen, voorzitter Bond van Rundveefokkers, en Veeneman, voorzitter van de afdeling rundvee van die bond. Achter de koningin loopt Klaas van Nes, voorzitter van de tentoonstelling en ontwerper van het park Berg en Bos. Een meter of tien daarachter loopt, met de lichtgekleurde zonnehoed, prinses Juliana naast de heer J. Naeff, penningmeester van de tentoonstelling.

Bron: CODA Archief, A.J. Gazendam
2 juni 1930

Met enige regelmaat ontving de koninklijke familie op Het Loo buitenlandse gasten. Zo bezochten de Russische tsaar Peter in 1717 en prinses Elisabeth van Oostenrijk (‘Sissi’) in 1884 Apeldoorn. Op deze foto, genomen op 2 juni 1930, begroet koningin Wilhelmina op het perron van station Apeldoorn groothertogin Charlotte van Luxemburg. Prins Hendrik en de Apeldoornse burgemeester Roosmale Nepveu (op de rug gezien) kijken toe.

Bron: CODA Archief
20 november 1935

Op 20 november 1935 brengt prinses Juliana een bezoek aan het kort daarvoor geopende Paedagogium Achisomog, de kinder- en jeugdafdeling van de Joodse psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch. Pedagoog-onderdirecteur Philip Fuldauer geeft uitleg aan prinses Juliana, in het midden de geneesheer-directeur van Het Apeldoornsche Bosch, Jan Kat.

Bron: CODA Archief
19 september 1936

Ter gelegenheid van hun verloving, die op 8 september 1936 bekend was gemaakt, maakten prinses Juliana en prins Bernhard op 19 september 1936 een tour door Apeldoorn. Het centrum van Apeldoorn was die middag voor alle verkeer afgesloten. Er stonden zo’n 200.000 mensen langs de route die allemaal een glimp wilden opvangen van de nieuwe prins en zijn stralende verloofde. De café’s bleven die avond tot 1 uur geopend.

Bron: CODA Archief
2 september 1948

Om het vijftigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina te vieren, was een feestelijke kinderoptocht onderdeel van de feestweek. Deze wagen was van de Prinses Beatrixschool aan de Alexandrinalaan (nu Tenderlaan). De Nieuwe Apeldoornsche Courant schreef na afloop: “De kinderoptocht is welhaast het mooiste geweest van de hele feestweek. Er moet een heilige wedijver zijn geweest tussen de verschillende scholen, want ’t was allemaal smaakvol en prachtig.”

Bron: Jan H. Stokking, Collectie: E.J. Stokking, Assen. CODA Archief
3 juli 1956

In 1956 wordt prinses Beatrix benoemd tot ‘Schutsvrouwe der Koninklijke Marechaussee’. Samen met brigadegeneraal Kist (links) en haar vader prins Bernhard neemt zij op het binnenterrein van de Koning Wilem III kazerne het defilé van de Marechaussee af.

Bron: Nationaal Archief, J.D. Noske/Anefo
8 mei 1967

Koningin Juliana wordt tijdens een werkbezoek op 8 mei 1967 door burgemeester Des Tombe welkom geheten bij de ingang van het raadhuis aan het Raadhuisplein. Het dochtertje van de burgemeester, Martine, mocht de majesteit een bosje bloemen geven.

Bron: Nationaal Archief, Anefo
16 november 1968

Bij de officiële opening van het spoorwegviaduct over de Koning Stadhouderlaan op 16 november 1968, rijdt een oldtimer met daarin onder andere prinses Margriet door een groot spandoek met daarop de felicitaties namens de Apeldoornse autodealers.

Bron: Nationaal Archief, Anefo
10 september 1968

Op 10 september 1968 werd in de Grote Kerk prins Maurits, zoon van prinses margriet en Pieter van Vollenhoven, gedoopt. Maurits’ opa, Prins Bernhard stapt uit de auto bij de Grote Kerk, terwijl rijen toeschouwers toekijken.

Bron: Nationaal Archief, Anefo
23 april 1971

Op 23 april 1971 opent koningin Juliana de nieuwbouw van de Eerste Bosbouwtechnische School aan de Loolaan, door een boom te planten. De Bosbouwschool was gebouwd op de plek van de voormalige ‘School van Zijne Majesteit Koning Willem III en Hare Majesteit Koningin Emma der Nederlanden’, beter bekend als de Koningsschool.

Bron: Nationaal Archief, Anefo
30 augustus 1980

Op een regenachtige 30 augustus 1980 legde prinses Juliana een krans bij het monument ter nagedachtenis aan de Nederlandse slachtoffers van de Japanse vrouwenkampen. Deze stond aan de Frisolaan, tegenover het Prinsenpark. In 1986 is dit monument, dat in 1971 was onthuld, verplaatst naar landgoed Bronbeek in Arnhem.

Bron: Nationaal Archief, Hans van Dijk/Anefo